Waarschijnlijk heb je bewust gekozen om als ZZP-er werkzaamheden te verrichten. Het is als ZZP-er van belang om te weten aan welke wettelijke eisen je moet voldoen. Dit is belangrijk voor jou als ZZP'er om te voorkomen dat je als werknemer (loondienst) wordt aangemerkt. Er zijn namelijk belangrijke verschillen tussen het zijn van ZZP-er en een loondienstverband.
Verschillen tussen werknemer en ZZP-er:
Wil er sprake zijn van een loondienstverband dan moet aan drie criteria zijn voldaan.
De drie criteria zijn:
- het verrichten van persoonlijke arbeid
- betaling van loon
-
en er is sprake van een gezagsverhouding
Om de criteria goed te kunnen begrijpen heb ik deze voor je beschreven:
1. Verrichten van persoonlijke arbeid
De werknemer dient persoonlijk arbeid te verrichten in het belang van de werkgever. Dit is een belangrijk verschil tussen werknemer en ZZP-er. De ZZP-er heeft immers geen verplichting tot het
persoonlijk verrichten van de arbeid. Dit betekent dat de ZZP-er bij bijvoorbeeld ziekte een vervanger mag regelen voor het doen van de werkzaamheden. Of dat de een vervanger mag regelen omdat je
op vakantie bent. Dit is een belangrijk verschil tussen werknemer en ZZP-er.
2. Er is sprake van betaling van loon
De werkgever dient aan de werknemer loon te betalen. Deze verplichting geldt ook voor de opdrachtgever aan een ZZP'er.
3. Er is sprake van een gezagsverhouding
De gezagsverhouding is vaak een discussiepunt. Indien de Belastingdienst vindt dat jij als werknemer bent in plaats van ZZP-er, dan is er vaak een verschil van mening over deze
gezagsverhouding.
Uitgebreide beschrijving gezagsverhouding
In 2019 heeft de regering een kamerbrief gepresenteerd die een meer nauwkeurige beschrijving geeft over de gezagsverhouding. De kamerbrief geeft handvatten om de gezagsverhouding te beoordelen.
Deze handvatten worden door de Belastingdienst toegepast. Belangrijk is dat jij hier als ZZP-er meer over weet.
De beoordeling van een gezagsverhouding vindt plaats op diverse onderdelen. Benadrukt wordt dat geen onderdeel op zichzelf doorslaggevend is. Het gaat om de samenhang van de volgende
onderdelen.
Wel valt te zeggen: hoe meer onderdelen een gezagsverhouding tegenspreken, hoe beter:
1. Leiding en toezicht
Het gaat hier om de invloed die een opdrachtgever kan uitoefenen op jou. Indien de opdrachtgever aanwijzingen kan geven die jij moet opvolgen en die verder gaan dan het bepalen van het doel van
de opdracht, dan kan er sprake zijn van een gezagsverhouding.
Belangrijk voor jou als ZZP-er is: hoe concreter het resultaat en de duur van de opdracht (neem een start -en einddatum in de overeenkomst op), hoe aannemelijker het is dat je buiten gezag
werkt.
2. Vergelijkbaarheid personeel
Er wordt gekeken of de verhouding tussen de opdrachtgever en jou als ZZP-er vergelijkbaar is met de verhouding tussen de opdrachtgever en het personeel dat in dienst is bij de
opdrachtgever.
Contra-indicaties zijn bijvoorbeeld dat de werkende over specifieke kennis of vaardigheden beschikt die de werknemers niet hebben of dat de werkende een duidelijk hogere beloning ontvangt voor
zijn werkzaamheden.
3. Werktijden en locatie
Indien jij niet vrij bent om je eigen werktijden en locatie te kiezen, dan kan dit duiden op een gezagsverhouding.
In sommige gevallen moet de arbeid verricht worden op een bepaalde tijd op een bepaalde plek. Denk bijvoorbeeld op een verpleegafdeling.
Dat jij in dat geval een eigen keuze hebt wat betreft het indelen van werktijden en locatie kan de aanwezigheid van een gezagsverhouding tegen werken.
4. Materialen, hulpmiddelen en gereedschappen
Indien je eigen bedrijfsmiddelen (geen gereedschappen) gebruikt zoals een eigen auto of vrachtwagen dan is spreekt dit de aanwezigheid van een gezagsverhouding tegen.
5. De manier waarop je naar buiten treedt
De vraag die hier gesteld moet worden is in hoeverre jij daadwerkelijk onderdeel uitmaakt van de organisatie waar je werkt. Indien je verplicht bent om bedrijfskleding te dragen met een logo van
de opdrachtgever dan kan dit wijzen op een gezagsverhouding. Zorg er voor dat je niet in bedrijfskleding van je opdrachtgever werkt. Zorg ervoor dat je je als ondernemer opstelt. Je beschikt over
visitekaartjes, schrijft organisaties aan voor nieuwe opdrachten (en je bewaart een kopie voor de belastingdienst) en je hebt een (simpele) website. Kortom; je treedt als ondernemer naar buiten
en niet als iemand die lid is van een organisatie.
6. Overige relevante aspecten
Naast de bovenstaande onderdelen zijn er nog enkele overige relevante aspecten.
Verdeling van risico
Als eerste wordt er gewezen op de verdeling van risico’s tussen de werkende en de opdrachtgever. Indien de opdrachtgever risico’s, zoals aansprakelijkheid voor schade (aan derden) draagt dan
duidt dit op een gezagsverhouding. Tevens meldt de Belastingdienst dat de ZZP'er door de opdrachtgever niet verplicht mag worden om een bedrijfs -of beroepsaansprakelijkheidsverzekering af te
sluiten. Wel is het verstandig om deze af te sluiten als ZZP'er, echter, dit mag niet zodanig in de overeenkomst van opdracht worden benoemd.
Hetzelfde geldt indien de opdrachtgever verantwoordelijk is voor de kwaliteit.
Aanwezigheid concurrentie -en relatiebeding
Ten tweede wordt het concurrentie- en relatiebeding genoemd. Het opnemen van deze bedingen in een overeenkomst kan wijzen op een gezagsverhouding. Een belangrijk kenmerk voor een zelfstandige is
immers de vrijheid om werkzaamheden te verrichten voor meerdere verschillende opdrachtgevers.
Als ik (niet) voldoe aan deze criteria, ben ik dan automatisch ondernemer?
Als je voldoet aan de criteria zodat blijkt dat je geen werknemer bent, dan ben je niet automatisch ondernemer voor de Inkomstenbelasting. Hiervoor zijn extra criteria opgesteld. Een belangrijk
criterium is dat je als ondernemer op jaarbasis diverse opdrachtgevers hebt. Minimaal 3 wordt wel gezegd door de Belastingdienst. U kunt meer over deze criteria lezen in mijn andere blog: ben ik wel ondernemer volgens de belastingdienst?
Werk je als ZZP'er bij je oude werkgever?
Of werk je als ZZP'er bij je oude werkgever? Waar je voorheen in loondienst was? Hierover staan duidelijke regels vermeldt in de wet Loonbelasting. Dit kan wijzen op de aanwezigheid van een
fictief loondienstverband, in plaats van inkomsten uit onderneming.
Volg je een opleiding en loop je als ZZP'er tegen betaling stage bij je opdrachtgever?
In de wet Loonbelasting staat dat het niet mogelijk is om als ZZP'er een betaalde stage te lopen. Volgens de wet is er dan sprake van een (fictief) loondienstverband.